Có thể chúng ta đã từng trải nghiệm hoặc nghe về một số tựa game thiết kế theo phong cách Metroidvania như Hollow Knight, Ori and the Blind Forest, Celeste… Vậy Metroidvania là gì? 1 game như thế nào thì được gọi là 1 game metroidvania ? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về khái niệm này !
1. Metroidvania là gì ?
METROID and VANIA
Về cơ bản metroidvania không phải là một từ có ý nghĩa trong tự điển bởi thuật ngữ này chính xác được ghép lại từ Metroid và Castlevania, xuất phát từ 2 tựa game Super Metroid năm 1994 của Nintendo và Castlevania: Symphony of the Night năm 1997 của Konami. Mặc dù bản chất đều là game hành động phiêu lưu nhưng nhờ những sự sáng tạo trong phong cách thiết kế game đã làm chúng tạo ra 1 nhánh riêng của dòng game hành động phiêu lưu hay còn biết tới là Metroidvania.
2. Khái niệm
Metroidvania là một nhánh thuộc dòng game trên nền tảng 2D, tập trung vào sự phi tuyến tính và khả năng khám phá theo cơ chế kỹ năng-chìa khóa. 2 yếu tố đặc trưng nhất là sự phi tuyến tính và cơ chế kỹ năng-chìa khóa.
- Phi tuyến tính
Phi tuyến tính ở trong game được hiểu là sự đa hướng, đa chiều.
Trong các game tuyến tính thông thường thì cốt truyện sẽ được kể 1 cách tuyến tính theo 1 đường thằng từ đầu đến cuối, người chơi sẽ bắt đầu câu chuyện từ thử thách A đến thử thách B rồi đến phần cao trào C và kết thúc theo cách Z mà nhà phát triển game tạo ra. Người chơi sẽ phải trải qua một chuỗi các điểm mốc bắt buộc, do đó nên yếu tố tự do khám phá và trải nghiệm của người chơi đã bị tước đi. Một tựa game phi tuyến tính thì người chơi sẽ được lựa chọn nhiều hướng khác nhau, tự do khám phá các mạch truyện, từ đó quyết định trình tự diễn biến của câu truyện. Game cho người chơi đứng trước những ngã ba, ngã tư để tự chọn lối đi của riêng mình đồng thời cho phép họ có thể quay trở lại khám phá các lối đi còn lại mà không gây ảnh hưởng đến trải nghiệm trong khi chơi.
Vì thế mà kết cấu của 1 game phi tuyến tính thường rất phức tạp và khó thiết kế, thông thường bản đồ sẽ có dạng một mạng lưới liên thông chặt chẽ với nhau, kết nối với các khu vực liền kề nhau và thường được gọi là interconnected. Bản đồ sẽ khép kín và chia thành các khu vực khác nhau, mỗi khu vực được sắp xếp sao cho có thể kết nối với 2 khu vực liền kề. Nằm tại trung tâm bản đồ là một khu vực tụ điểm mà người chơi có thể từ đây chuyển hướng sang một khu vực khác. Đây là nền móng thiết kế bản đồ cho 1 game metroidvania để đảm bảo yếu tố phi tuyến tính trong trải nghiệm của người chơi. Nhưng nếu để người chơi quá tự do di chuyển và khám phá, người chơi sẽ rất dễ bị lạc đường và mất phương hướng dẫn tới mất hứng thú khám phá bản đồ. Từ đó thì yếu tố thứ 2 xuất hiện và phát huy tác dụng: Cơ chế kỹ năng-chìa khóa
Hollow Knight-Map of Hollownest- Cơ chế kỹ năng-chìa khóa.
Trong game metroidvania để hạn chế quyền tự do di chuyển của người chơi, các lối đi tùy biến bị chặn lại bởi những cánh cửa. Cánh cửa có thể là vô hình hoặc hữu hình chắn đường người chơi. Một số cánh cửa vô hình có thể là 1 lối đi bị giấu sau 1 số rãnh hẹp, hoặc một số vài vị trí mà người chơi dù cố gắng cũng không thể nhảy qua dù biết rắng nó sẽ dấn tới 1 cách cửa mới. Từ đó bạn hiểu ra bạn đang thiếu đi một số vẩn phẩm như chìa khóa, hoặc một số kỹ năng, tố chất nào đó để mở được chúng. Nhiệm vụ trước mắt là phải tìm ra nó. Trong Super Metroid đó là kỹ năng Mocking ball hoặc ở Hollow Knight là dash cho phép di chuyển xa hơn để chạm tới nơi bạn mong muốn. Cứ như vậy cứ mỗi cánh cửa mới sẽ có một loại kỹ năng tương ứng để hỗ trợ việc mở nó. Và những cánh cửa này sẽ xuất hiện nhiều lần trong game cho bạn có thể tái sử dụng, thậm chí kết hợp nhiều kỹ năng cùng một lúc để mở nó. Một số tựa game về sau còn thêm vào khả năng Teleport giữa các khu vực, cho họ trở lại nơi mình muốn dễ dàng và nhanh chóng hơn thay vì dò đường và chạy bộ trở lại.
Skill Bash-Ori and the Blind ForestTóm lại một game mà có bản đồ interconnected và sở hữu cơ chế kỹ năng-chìa khóa thì nó là đã mang trong mình linh hồn và sức hấp dẫn chết người của game Metroidvania.
3. Tại sao game Metroidvania lại hấp dẫn người chơi ?
Sự tò mò và trải nghiệm khám phá của người chơi tạo ra sức hấp dẫn rất lớn cho dòng game Metroidvania. Kết cấu phi tuyến tính và cơ chế kỹ năng-chìa khóa của nó làm game thủ có nhiều động lực để khám phá cuộc hành trình, mỗi khi tìm ra được cánh cổng, lối đi mới bạn sẽ muốn tìm cách để mở nó ra và tìm cách học một kỹ năng mới để mở chính cách cổng đó. Việc này lặp đi lặp lại nhưng không mang lại cảm giác nhàm chán vì mỗi khu vực sẽ có các thử thách khác nhau, thiết kế khác nhau, phần thưởng khác nhau và có thể hé lộ một phần cốt truyện. Từ đó dẫn dắt người chơi từ nhập tâm vào chuyến phưu lưu của game để phát hiện ra các lối đi bí mật hoặc các mật thất để khám phá được 100% game.
Hiểu 1 cách đơn giản thì dòng game Metroidvania là dòng game của sự phiêu lưu, khám phá. Người chơi được phép, được khuyến khích và được thưởng cho những phát hiện mới của họ.
References :
https://www.youtube.com/watch?v=gZaek2dWz8g (METROIDVANIA: Bạn Có Thực Sự Hiểu? – Phê Game, Apr 2020 )
Wikipedia link
